Jedną z form zatrudnienia, jaka występuje w polskim systemie prawnym, jest właśnie kontrakt menadżerski. Takie zatrudnienie na podstawie kontraktu odróżnia się od porozumienia zawartego na podstawie umowy o pracę. Na czym polega kontrakt menedżerski i kiedy warto go zawrzeć? Przeczytaj poniższy artykuł, aby dowiedzieć się tego.
Jak sama nazwa wskazuje, taka forma zatrudnienia jest kierowana do osób posiadających wysokie kwalifikacje, często zajmujących stanowiska kierownicze. Co ważne, pojęcia kontraktu polskie prawo nie definiuje. To oznacza, że umowa kontraktu menadżerskiego należy do tak zwanych umów nienazwanych. Jest możliwe zawarcie takiej umowy na podstawie art. 353 kodeksu cywilnego, który mówi o zasadzie swobody umów:
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Kontrakt menedżerski ma wiele zalet. Dzięki zasadzie swobody umów, postanowienia kontraktu określają wyłącznie strony zawierające tę umowę. Taki rodzaj umowy pozwala na dużą swobodę między innymi przy ustalaniu zasad, jakie będą obowiązywały pracownika. Do tego zalicza się również na przykład nienormowany czas pracy. Strony, które zawierają umowę kontraktową, mogą swobodnie wpływać na jej postanowienia i ustalenia. Najczęściej kontrakt menedżerski zawiera się w spółkach, kiedy zarząd planuje powierzyć konkretne funkcje wykwalifikowanym menedżerom.
Umowa w formie kontraktu menedżerskiego szczególnie rozpowszechniła się w Stanach Zjednoczonych. Najprościej mówiąc, kontrakt polega na zawarciu obustronnej umowy między spółką czy przedsiębiorcą, a usługodawcą, czyli potencjalnym pracownikiem. Pracownik zobowiązuje się poprzez taki kontrakt do odpłatnego świadczenia usług zarządzania przedsiębiorstwem lub jego częścią.
Jak już wspomniano wyżej, umowa w formie kontraktu pozwala na dużo większą swobodę w ustalaniu jej warunków, niż na przykład umowa o pracę. Daje ona również swobodę na polu podejmowania konkretnych działań biznesowych. Przykładowo, jeśli tak zostanie ustalone między stronami umowy, menedżer może indywidualnie wybierać sposoby, środki i metody na realizację określonych działań. Do jego zadań może również należeć wybór sposobu zarządzania.
Główną zaletą kontraktu jest danie niemal “wolnej ręki” menedżerowi w tym, jak wykonuje swoje zadania i obowiązki w pracy. Taką swobodę nadaje się jednak odpowiednim osobom. Właśnie dlatego, że często przy kontraktach daje się pracownikowi dużą decyzyjność na danym polu, szuka się na takie stanowiska osób wysoko wykwalifikowanych. Ważne jest doświadczenie w pracy, poparte teoretyczną wiedzą, a także znajomość środowiska danej branży i posiadanie kontaktów.
Natomiast w przypadku umowy o pracę jest znacznie bardziej “sztywna” w swoich ramach. Przede wszystkim, w umowie o pracę należy precyzyjnie określić jakie obowiązki będzie musiał wykonywać pracownik. W umowie musi również znaleźć się ustalenie miejsca oraz czasu pracy, a także wyznaczenie stanowiska, jakie dana osoba będzie zajmować. Natomiast kontrakt menedżerski nie musi określać konkretnego stanowiska pracy, ani czasu i miejsca jej wykonywania.
Z jednej strony, jak wspomniano wyżej, sposób kształtowania umowy w formie kontraktu może być dowolny. Czy to znaczy, że w kontrakcie można zawrzeć dowolne zapisy? Nie do końca. Kontrakt menedżerski nadal jest umową, którą zalicza się do umów cywilnoprawnych i dlatego konieczne jest, aby była ona zgodna z przepisami Kodeksu cywilnego. Konkretnie przepisów dotyczących zleceń i ogólnych regulacji o zobowiązaniach. W takiej umowie konieczne jest określenie stron, które ją będą zawierać, czyli stronę, która powierza obowiązki, a także osoba, która zobowiązuje się do ich wykonania. Taką umowę kontraktu o zarządzanie można zostać podpisać z osobą fizyczną, ale też z przedsiębiorcą, który prowadzi działalność.
Kontrakt menedżerski jest stosunkowo swobodną i elastyczną umową. Osoba menedżera nie dostaje z góry poleceń służbowych. Jest odpowiedzialna i może samodzielnie podejmować decyzje zarządcze, do których prawo wcześniej mu przyznano. Natomiast w świetle tego, jaką rolę pełni w firmie, ma wyznaczony zakres obowiązków, jakie musi wykonać.
Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że cechą kontraktu jest nienormowany czas pracy. To oczywiście w wielu sytuacjach jest zaletą. Nie wymaga się więc od pracownika przebywania w określonym czasie w określonym miejscu wykonywania pracy. Tutaj pracownik może sam wyznaczać sobie godziny. Czy to jednak znaczy, że może mniej pracować? Niekoniecznie, pracownik zatrudniony na kontrakcie ma wyznaczone konkretne zadania. To, w jakim czasie uda mu się je zrealizować zależy więc od niego, natomiast pracownika rozlicza się z efektów, czyli tego, czy uda się mu swoje obowiązki wypełnić. Często też od tego, jakie wyniki uzyska, determinuje jakie wynagrodzenie dostanie za wykonaną pracę.
Być może zainteresuje Cię też: https://smadwokaci.pl/dyskryminacja-w-pracy/.
Są też inne elementy, na które należy zwrócić uwagę. Z podpisania kontraktu samego w sobie nie wynikają prawa, które przyznawane są pracownikom na podstawie stosunku pracy. Między innymi są to:
Oczywiście wszystkie te aspekty mogą zostać zawarte i ustalone bezpośrednio w dokumencie kontraktu. Muszą się jednak na to zgodzić obie strony, aby można je było tam umieścić. Należy również pamiętać, żeby ten rodzaj współpracy nie został uznany jako wykonywanie umowy o pracę.
Sprawdź też artykuł o tajemnicy przedsiębiorstwa.
Przy rozważaniu plusów i minusów kontraktu, niewątpliwie należy zwrócić uwagę na kwestie odpowiedzialności na stanowisku menedżera. Osoba, którą zatrudnia się na kontrakcie menedżerskim jest bowiem w nieograniczony sposób odpowiedzialna za wszelkie szkody, które mogą wystąpić. Menedżer w firmy jest odpowiedzialny całym swoim majątkiem, jak już wspomniano wyżej – w sposób nieograniczony. Nie jest tak oczywiście w każdym przypadku, jeśli ustalenia między stronami są inne, menedżer niekoniecznie ponosi aż tak dużą odpowiedzialność.
Dlatego właśnie, jeśli rozważasz zawarcie porozumienia na mocy kontraktu pamiętaj, aby zwrócić szczególną uwagę na ten aspekt. Zabezpieczeniem będzie nawet wyznaczenie maksymalnej kwoty odpowiedzialności majątkowej. Jednak należy zaznaczyć, że zupełne odsunięcie odpowiedzialności również nie jest możliwe, a dotyczy to obu stron umowy. Co warto jeszcze wiedzieć, w przypadku niestosowania się do zasad określonych w kontrakcie, możliwe jest zastosowanie kary umownej.
W przypadku wynagrodzenia z tytułu kontraktu menedżerskiego, pensja jest rozliczana na zasadach podobnych dla umowy zlecenia. Natomiast w kwestii oskładkowania wynagrodzenia menedżera sprawa ma się również podobnie. Kiedy kogoś zatrudnia się na umowie kontraktowej, stanowi to podstawę do objęcia go ubezpieczeniami w taki sam sposób, jak osoby na umowie o zlecenie. Na to, pod jakie ubezpieczenie musi podlegać menedżer wpływa fakt, czy osoba już była zgłoszona do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z innego tytułu. Jednak są również obowiązkowe ubezpieczenia, są to emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne. Natomiast zdecydowanie się na ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.
Kto podlega pod obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne? Osoba, która:
Jeśli chodzi o obowiązkowe objęcie tylko ubezpieczeniem zdrowotnym, to może być osoba zatrudniona w innej firmie (umowa o pracę i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym), ale tylko w przypadku, jeśli jej pensja jest równa przynajmniej minimalnemu wynagrodzeniu obowiązkowemu (w danym roku).
Przed podpisaniem kontraktu, należy się dobrze zastanowić, czy jest to dla Ciebie odpowiedni typ umowy. Umowa o pracę oferuje wiele udogodnień, których nie ma wpisanych w kontrakt. Są to np. płatny urlop, dodatek za nadgodziny czy też ochrona przed zwolnieniem, a tym samym spełnia prawa pracownicze. Jednak kontrakt menadżerki ma również wiele zalet. Przede wszystkim kontrakt jest o wiele bardziej elastycznym rodzajem umowy. Kodeks pracy nie obejmuje automatycznie postanowień kontraktów. Wynagrodzenie, urlop czy okres wypowiedzenia – to wszystko stanowi pole do negocjacji przy zawieraniu kontraktu przez obie strony. Dlatego w przypadku szukania ścieżki rozwoju w karierze, która daje szeroki zakres swobody – kontrakt może być dobrym wyborem.
