Temat
Przestępstwa gospodarcze są to czyny, których dokonują uczestnicy obrotu gospodarczego. Przynajmniej jeden z uczestników jest podmiotem profesjonalnym. Przestępstwa te podlegają karze, ze względu na fakt, że zagrażają dobrom w sferze życia gospodarczego. Do przestępstw gospodarczych należą m.in. przestępstwa komputerowe, przestępstwa giełdowe, fałszowanie zestawień księgowych, oszustwa podatkowe, a także naruszanie norm bezpieczeństwa i zdrowia pracowników czy też tworzenie fikcyjnych przedsiębiorstw bądź piramid finansowych.
Przestępstwa gospodarcze naruszają interesy wszystkich uczestników obrotu gospodarczego. Dodatkowo godzą w instytucje finansów publicznych. O. Górniok wyróżnia 4 możliwe ujęcia sklasyfikowania przestępczości gospodarczej. Są to ujęcia administracyjne, dziennikarskie, profesjonalne oraz marksistowskie. Autorka ta wskazuje także 3 typy patologicznych zachowań gospodarczych, właściwych dla pewnego okresu – gospodarki nakazowo-rozdzielczej, okresu przejściowego, a także gospodarki rynkowej.
Zgodnie z przepisami działalność gospodarcza to działalność wytwórcza, budowlana, handlowa itp., która jest wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Zachowania uczestników, które są bezprawne i karalne mogą zostać zaliczone jako przestępczość gospodarcza.
Analizując przestępczość gospodarczą, wyróżnia się dwa rodzaje czynników kryminogennych. Można je podzielić na te związane z płaszczyzną ekonomiczną oraz społeczno-kulturową. Do czynników tych zalicza się m.in. reguły nadzorowania instytucji, zmienność sytuacji gospodarczych, a także prawne formy działalności. Podziałowi na kilka grup podlegają także sprawcy przestępstw gospodarczych. Wyróżnia się wśród nich sprawców zawodowych, sytuacyjnych oraz okazjonalnych. Sprawcy przestępstw gospodarczych należą do różnych warstw – górnej, średniej i dolnej.
