Jak skutecznie wnieść pozew o rozwód? Jaka jest od niego opłata? Z czym wiąże przebieg rozwodu? Kogo w pozwie wymienić? Do jakiego sądu skierować pozew? Na te i wiele innych pytań należy odpowiedzieć przed wniesieniem pozwu o rozwód. Oczywiście najbezpieczniej w tym zakresie skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, ale nie oznacza to, że kodeks postępowania cywilnego (k.p.c.) nakłada na stronę domagającą się rozwodu obowiązek działania z pomocą adwokata. Tak więc śpieszymy z odpowiedziami.
Procedura rozwodowa, jak wiele innych postępowań cywilnych, inicjowana jest na skutek wniesienia pozwu. Zgodnie z art. 187 k.p.c. pozew powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego. Co do zasady zatem pozew powinien zawierać na podstawie art. 126 k.p.c.:
Dodatkowo pozew powinien zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania stron oraz PESEL-u powoda. Poza powyższymi pozew powinien zawierać:
Sądem właściwym dla skierowania pozwu o rozwód jest Sąd Okręgowy, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda (art. 17 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 41 k.p.c.). W praktyce najczęściej jest to sąd, w okręgu którego małżonkowie mieli miejsce zamieszkania. Opłata od pozwu wynosi 600 zł (art. 26 ust. 1 pkt 1) ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Tak zaczyna się proces rozwodowy.
Warto w tym miejscu podkreślić, iż postępowanie o rozwód zostało w k.p.c. zamieszczone w odrębnym tytule VII dotyczącym postępowań odrębnych. Z tego powodu przebieg rozwodu różni się nieco od standardowego postępowania dotyczącego prawa cywilnego.
Po pierwsze należy podkreślić, iż nawet w trakcie postępowania sąd może dążyć do utrzymania małżeństwa, jeśli uzna, że istnieją ku temu przesłanki. W takiej sytuacji sąd może skierować strony do postępowania mediacyjnego. W przypadku zawarcia ugody proces rozwodowy kończy się, a małżeństwo trwa dalej. Jednakże gdyby strony nie osiągnęły kompromisu wówczas, mówiąc kolokwialnie sprawa wraca do sądu, który proceduje w dalszym ciągu.
W trakcie trwania procesu rozwodowego nie jest dopuszczalne powództwo wzajemne, a także nie można wszcząć odrębnej sprawy o rozwód bądź separację. Przy czym możliwe jest, aby druga strona również żądała orzeczenia rozwodu.
Głównym celem postępowania dowodowego podczas przebiegu rozwodu jest ustalenie okoliczności dotyczących rozkładu pożycia, a także okoliczności dotyczących dzieci stron i ich sytuacji. W tym zakresie sąd ustala również, czy ewentualny rozkład pożycia pomiędzy stronami nosi znamiona zupełności i trwałości. Czyli czy spełnione są przesłanki warunkujące możliwość orzeczenia rozwodu na gruncie przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Rozwiązaniem znacznie przyspieszającym przebieg rozwodu, w przypadku, gdy strony nie mają wspólnych małoletnich dzieci jest ograniczenie postępowania rozwodowego tylko do przesłuchania stron. Warto w tym kontekście podkreślić, iż w przepisie tym ustawodawca posługuje się pojęciem dzieci małoletnich, a więc takich, które nie ukończyły 18. roku życia.
W pozwie rozwodowym można dochodzić jednocześnie roszczeń alimentacyjnych. Czy to na wspólne dzieci stron, czy na rzecz jednego z małżonków od drugiego małżonka. Jednakże nie jest możliwe dochodzenie tych roszczeń w innych postępowaniach, w czasie gdy trwa proces rozwodowy. To samo dotyczy kwestii władzy rodzicielskiej.
Zobacz artykuł: Podział majątku po rozwodzie – o czym należy wiedzieć?
Zazwyczaj podczas procesu rozwodowego oprócz małżonków obecni są na sali tylko sędziowie i pełnomocnicy stron. Zazwyczaj w roli pełnomocnika występuje radca prawny lub adwokat. W tym przypadku należy udzielić pełnomocnictwa szczególnego, na potrzeby określonej sprawy rozwodowej. Czasami strony zgłaszają także chęć udziału tzw. męża zaufania, którym może być osoba bliska stronie. Mąż zaufania nie może jednak zabierać głosu podczas rozprawy. W pierwszej kolejności sąd sprawdza listę obecności i ustala, kto stawił się na rozprawie. Dodatkowo weryfikuje, czy zawiadomienie zostało prawidłowo doręczone. Proces rozwodowy zaczyna się od zadania pytań rozwodzącym się małżonkom. Następny etap to przesłuchanie świadków. Małżonkowie mogą zadawać im pytania. Po przesłuchaniu świadków przesłuchuje się małżonków, którzy przedstawiają swoje stanowisko, a dodatkowo mogą odnieść się do zeznań świadków. Ostatnim etapem procedury rozwodowej jest ogłoszenie wyroku. Małżonek nie musi być obecny w czasie ogłaszania wyroku. Jeżeli jednak zamierza nie stawić się, należy złożyć wniosek o dostarczenie wyroku.
Pytania, które najprawdopodobniej padną podczas procesu rozwodowego będą dotyczyć między innymi szans na uratowanie małżeństwa. Dodatkowo strony mogą zostać zapytane o początki małżeństwa oraz miejsce zamieszkania. Sąd może także zapytać o okoliczności, które sprawiły, że w związku przestało się układać, by poznać przyczyny kryzysu. Pytania mogą dotyczyć więzi gospodarczej, fizycznej oraz duchowej. Jeżeli małżonkowie posiadają dzieci, najprawdopodobniej padną pytania dotyczące sytuacji majątkowej.
Uwzględniając powództwo sąd orzeka o rozwiązaniu małżeństwa stron przez rozwód.
Kwestię możliwych dodatkowych rozstrzygnięć w wyroku rozwodowym uregulowano w art. 58 k.r.o. Zgodnie z przytoczonym przepisem w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka (§1).
Dalej jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka (§2).
Dodatkowo sąd może w wyroku rozwodowym dokonać podziału majątku jeśli nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu rozwodowym (§3).
Sąd w wyroku rozstrzyga również o kosztach postępowania.
Oczywiście w sytuacji, w której sąd uzna, iż nie zostały spełnione ustawowe przesłanki orzeczenia rozwodu, powództwo oddala.
W przypadku natomiast śmierci jednego ze współmałżonków postępowanie umarza się (art. 446 k.p.c.). Od wydanego wyroku można złożyć apelację, która jest rozstrzygana w II instancji przez sąd apelacyjny. Nie jest dopuszczalna kasacja wyroku przez Sąd Najwyższy.
Nasza kancelaria adwokacka z Poznania zapewnia fachowe podejście dotyczące spraw rozwodowych. Mamy świadomość, że jest to sprawa niezwykle delikatna i wymagająca indywidualnego podejścia, dlatego gwarantujemy państwu rzetelną pomoc oraz obsługę prawną na najwyższym poziomie.
Dowiedz się więcej o rozwodzie za porozumieniem stron: https://smadwokaci.pl/rozwod-za-porozumieniem-stron-ile-kosztuje/.