Zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem oraz ustalenie jest dosyć powszechnym zagadnieniem. Dzieje się to przede wszystkim, kiedy rodzice dziecka rozwodzą się i należy ustalić, w jaki sposób będzie wyglądało utrzymywanie kontaktów z dzieckiem. Niezależnie od tego, komu władza rodzicielska jest przyznawana, ustalenie i zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem zapewnia możliwość ich zachowania.
Podstawa prawna do zabezpieczenia i ustalenia kontaktów znajduje się w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. W artykule 113. tego kodeksu znajduje się zapis:
Art. 113. [Prawo i obowiązek utrzymywania kontaktów]
§ 1.
Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.§ 2.
Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.Wyraźnie jest tu określone, że kontakty z dzieckiem są nie tylko prawem, ale i obowiązkiem. Widzenie z dzieckiem może odbywać się nawet wtedy, gdy rodzic przebywa w zakładzie karnym. Kontakty z dzieckiem przejawiają się przede wszystkim w bezpośrednich kontaktach, ale też poprzez korespondencje, czy też komunikację za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Jest to bardzo istotna różnica. W przedmiocie kontaktów ustalenie jest podejmowane przez sąd, po złożeniu odpowiedniego wniosku. Decyzja o ustalenie kontaktów z dzieckiem jest stała, określa, kto będzie sprawował opiekę nad dzieckiem i jak będą wyglądały kontakty drugiego rodzica z dzieckiem. Natomiast do zabezpieczenia kontaktów często dochodzi, kiedy jest ryzyko, że np. rozprawa rozwodowa lub rozprawa o ustalenie kontaktów, może się przeciągnąć w czasie. Właśnie wtedy, dla zabezpieczenia kontaktów rodzica z dzieckiem na czas trwania postępowania.
Zawsze warto złożyć taki wniosek o zabezpieczenie, nawet jeśli początkowo rodzice są w stanie zgodnie porozumiewać się w kwestii dziecka. W toku postępowania może się zdarzyć, że rodzice nie będą się zgadzać – właśnie na takie wypadki warto zabezpieczyć kontakty z dzieckiem.
Wniosek ma możliwość złożenia każdy z rodziców, przed wszczęciem postępowania lub już podczas trwania postępowania. To znaczy, że taki wniosek o otrzymanie zabezpieczenia kontaktów z dzieckiem można złożyć np. razem z wnioskiem o ustalenie kontaktów, pozwem o rozwód, innym pismem procesowym lub w odpowiedzi na pozew.
Co jest ważne, postanowienie sądu o zabezpieczeniu kontaktów jest natychmiast wykonalne. Możliwe jest wniesienie zażalenia, jednak nie cofa ono postanowienia. Do czasu, aż sąd rozpatrzy zażalenie, kontakty z dzieckiem odbywają się wedle przyjętego postanowienia.
Należy też pamiętać, że zabezpieczenie ma charakter tymczasowy i nie oznacza, że końcowe postanowienia będą z nim zgodne. Jeśli podczas procesu okaże się, że takie rozwiązanie nie jest zgodne z dobrem dziecka, wtedy sąd wyda decyzję końcową o innej treści.
Zobacz też na czym polega pozbawienie praw rodzicielskich: https://smadwokaci.pl/odebranie-praw-rodzicielskich/.
Bardzo ważnym aspektem tego tematu, jest fakt, że zabezpieczenie kontaktów jest niezależne od wykonywania władzy rodzicielskiej. To znaczy, że prawo do utrzymywania kontaktów z dzieckiem ma również rodzic, którego władza rodzicielska jest ograniczona.
Należy jednak pamiętać, że w niektórych sytuacjach rodzic nie chce, aby jego były małżonek utrzymywał kontakt z dzieckiem. W takim przypadku często podejmuje się sprawy o utrudnianie kontaktów z dzieckiem. Może dojść także do porwania rodzicielskiego.
To, jak będzie wyglądało uregulowanie kontaktów z dzieckiem, zależy między innymi od wieku, w jakim jest dziecko, jaki jest stan jego zdrowia i rozwoju psychofizycznego. Jakie są sposoby na ustalenie kontaktów z dzieckiem? Może to nastąpić poprzez:
To, jakie warunki będą obowiązywać przy ustalaniu kontaktów z dzieckiem, jest uzależnione od wielu czynników. Również od tego, jak wygląda sytuacja faktyczna i prawna obojga rodziców, a także dziecka.
Jak już wspominaliśmy, najczęściej z takim tematem spotykamy się, kiedy dochodzi do rozwodu lub rozstania rodziców. Biorąc pod uwagę fakt, że sprawy rozwodowe mogą ciągnąć się latami, zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem może być konieczne, zwłaszcza kiedy jeden z rodziców je utrudnia.
Należy mieć jednak na uwadze przede wszystkim dobro i spełnienie potrzeb dziecka. Tak, by jak najmniej odczuło konflikt i rozstanie rodziców. Dlatego przed rozwodem lub w trakcie, należy jak najlepiej przemyśleć, w jaki sposób rozstrzygnąć ten konflikt.
Sąd rozwodowy rozstrzyga ustalenie formy kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Jest to obowiązkowy aspekt do rozstrzygnięcia w sądzie, a kontakty z dzieckiem są regulowane w wyroku rozwodowym.
Zobacz też, jak wygląda egzekucja alimentów z zagranicy.
Podczas postępowania o ustalenie kontaktów z dzieckiem, dochodzi do wyznaczenia kontaktów przez sąd. To oznacza, że sąd decyduje o tym, w jaki sposób powinny wyglądać spotkania z drugim rodzicem. Mogą to być bardzo dokładne określenia, np. w jakie dni i w jakich godzinach kontakt powinien się odbywać, ale również w jakim miejscu (poza miejscem zamieszkania dziecka) i czy inne osoby, np. drugi rodzic, mają być również przy tym obecne. Ważne będą też informacje o sposobie odbioru i odprowadzenia z i do miejsca zamieszkania dziecka. Należy także uregulować kontakty z dzieckiem w czasie wakacji, ferii, a także dni świątecznych.
Do ustalenia kontaktów, które są odpowiednie dla dziecka, sąd musi przeprowadzić postępowanie dowodowe i przesłuchanie obojga rodziców. Czasami konieczne może okazać się również przesłuchanie dziecka, a w takim wypadku jego rozsądne życzenia, co do odbywania kontaktów, zostaną wzięte pod uwagę.
Sąd może również zlecić dowód z opinii biegłych psychologów. W takim wypadku, poprzez obserwację rodziców i dziecka, badają oni, w jaki sposób kształtują się relacje między nimi.
Nie ma odgórnego ustalenia w kwestii kontaktów z dzieckiem. Najważniejsze jest, aby wziąć pod uwagę wszystkie istotne czynniki. Szczególną uwagę należy zwrócić na:
Jak już wspomniano wyżej, rodzic ma prawo i obowiązek do kontaktów z dzieckiem. Z tego powodu, nie może on odmówić kontaktów. Oznaczałoby to, że niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z ustaleń sądu.
W sytuacji braku realizacji wykonywania kontaktów przez rodzica może zostać on narażony na poniesienie kosztów. Chodzi o koszty poniesione przez opiekującego się rodzica, przy przygotowaniu kontaktów. Kodeks postępowania cywilnego zawiera zapis:
Art. 59817. [Postanowienie o zwrocie wydatków poniesionych w związku z przygotowaniem kontaktu]
§ 1. Jeżeli do kontaktu nie doszło wskutek niewykonania lub niewłaściwego wykonania przez osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje, obowiązków wynikających z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy przyzna od tej osoby uprawnionemu do kontaktu zwrot jego uzasadnionych wydatków poniesionych w związku z przygotowaniem kontaktu, w tym kosztów, o których mowa w art. 5821 § 2 pkt 1.
Zgodnie z kodeksową regulacją, może być to zwrot kosztów. Przykładowo za koszty podróży i pobytu dziecka, a także powrót do miejsca stałego pobytu.
Zobacz też artykuł o podziale majątku po rozwodzie: https://smadwokaci.pl/podzial-majatku-po-rozwodzie/.
