Kolejnym przestępstwem, związanym z działalnością białych kołnierzyków jest tzw. przestępstwo prania brudnych pieniędzy stypizowane w art. 299 Kodeksu karnego. We wcześniejszych tekstach pisaliśmy ogólnie o problemie jakim są przestępstwa białych kołnierzyków oraz o przestępstwie jakim jest posługiwanie się fałszywym dokumentem i podrabianie dokumentów.
Przepis ten penalizuje zachowania polegające m.in. na:
Jedną z możliwych form popełnienia przestępstwa jest przyjęcie środków finansowych, które rozumieć należy nie tylko jako objęcie w fizyczne posiadanie (np. przejęcie kluczyka do skrytki bankowej, w której złożone są papiery wartościowe), ale także zaksięgowanie określonej kwoty czy sporządzenie innego dokumentu finansowego potwierdzającego przelew przy rozliczeniach międzybankowych.
Jednakże samo wystawienie pełnomocnictwa, albo też dokonanie wpłaty na rachunek bankowy nie stanowi jeszcze „przyjęcia” w rozumieniu przepisu art. 299 kk. Podobnie, co do zasady, nie spełnia przedmiotowego kryterium samo utworzenie rachunku bankowego i udostępnienie go innej osobie. Jednakże każda sytuacja jest inna, i zarówno prokuratura jak i sąd oceniają oddzielnie każdy przypadek.
Pojęcie pomoc w przenoszeniu własności środków jest interpretowane bardzo szeroko i może dotyczyć nawet świadczenia usług prawnych, sporządzenia przez notariusza umowy, przygotowania dokumentów z ksiąg wieczystych.
Z kolei „podjęcie innej czynności, która może udaremnić stwierdzenie przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia albo wykrycie” jest niejako sformułowanie dopełniającym, pod które organy ścigania „podciągnąć” mogą inne zachowania/czynności, które ich zdaniem spełniają przesłanki pozwalające na przypisanie sprawstwa przestępstwa z art. 299 kk.
Przestępstwo to popełnić można umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym. Należy oni do przestępstw formalnych tj. działanie sprawcy nie musi odnieść jakiegokolwiek skutku. Niezależnie bowiem od tego ponosić on będzie odpowiedzialność karną.
W takim wypadku ustawa przewiduje karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Takiej samej karze podlega ten, kto będąc pracownikiem lub działając w imieniu lub na rzecz banku, instytucji finansowej lub kredytowej lub innego podmiotu, na którym na podstawie przepisów prawa ciąży obowiązek rejestracji transakcji i osób dokonujących transakcji, przyjmuje, wbrew przepisom, środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, dokonuje ich transferu lub konwersji, lub przyjmuje je w innych okolicznościach wzbudzających uzasadnione podejrzenie, że stanowią one przedmiot czynu określonego w § 1, lub świadczy inne usługi mające ukryć ich przestępne pochodzenie lub usługi w zabezpieczeniu przed zajęciem.
Teoretycznie, dla osoby działającej w dobrej wierze i nie mającej nic wspólnego w grupami przestępczymi zajmującymi się tego typu procederem, spełnienie przesłanek pozwalających na uznanie jej działań za przestępstwo jest trudne. Biorąc jednak pod uwagę metody, którymi w ostatnim czasie posługują się organy ścigania tj. tzw. prowokacje, możliwym jest, że ofiarą takich działań padnie również przypadkowa osoba.
Przewidziana w przepisie kara pozbawienia wolności może ulec powiększeniu do lat 10 , w przypadku gdy sprawca działa w porozumieniu z innymi osobami, albo osiąga ze swoich działań znaczną korzyść majątkową. Poprzez znaczną korzyść majątkową rozumieć należy, zgodnie z treścią art. 115 § 4 i 5 kwotę co najmniej 200.000 zł. Już samo przygotowanie do popełnienia przestępstwa prania brudnych pieniędzy zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3.
Co istotne, bardzo często za sprawców ww. przestępstwa uznawani są pełnomocnicy lub reprezentanci występujący w imieniu osoby prawnej lub innych podmiotów, którym przysługują określone prawa majątkowe.
